Hamiləlik qadının həyatındakı ən xüsusi və dönüşdürücü dövrlərdən biridir. Bu dövrdə bədəndə çoxlu fiziki və hormonal dəyişikliklər baş verir və bu dəyişikliklər bəzi narahatlıqlara səbəb ola bilər.

Baş ağrısı hamiləlikdə tez-tez görülən şikayətlərdən biridir və gələcək anaları narahat edə bilər.

Bu yazımızda hamiləlikdə baş ağrısının səbəblərini, növlərini, əlamətlərini, müalicə üsullarını və qarşısını alma strategiyalarını izah etdik.

Hamiləlikdə baş ağrısı niyə olur?

Hamiləlikdə baş ağrısının çoxlu səbəbləri ola bilər.

Ən çox görülən səbəbləri bunlardır:

Hormonal dəyişikliklər: Hamiləlikdə estrogen və progesteron hormonlarında artım olur. Bu hormonal dəyişikliklər bəzi qadınlarda baş ağrısını tetikləyə bilər.

Qan həcmindəki artım: Hamiləlikdə bədəndəki qan həcmi artar. Bu artım qan damarlarında təzyiq yaradaraq baş ağrısına səbəb ola bilər.

Duruş pozuntuları: Böyüyən qarın və ağırlıq mərkəzinin dəyişməsi duruş pozuntularına və kürək, boyun və çiyin əzələlərində gərginliyə səbəb ola bilər. Bu da gərginlik tipli baş ağrılarına yol aça bilər.

Stress və narahatlıq: Hamiləlik həyəcanverici olduğu qədər stresli bir dövr də ola bilər. Stress və narahatlıq baş ağrısını tetikləyə və ya şiddətləndirə bilər.

Yuxusuzluq: Hamiləlikdə yuxu problemləri yaygındır. Yuxusuzluq baş ağrısına səbəb ola və ya mövcud baş ağrısını daha da pisləşdirə bilər.

Dehidratasiya: Qeyri-kafi maye qəbulu baş ağrısına səbəb ola bilər.

Aşağı qan şəkəri: (Hipoglikemiya) Qan şəkərinin düşməsi baş ağrısına səbəb ola bilər.

Qidalanma: Bəzi yeməklər və içkilər (emal edilmiş qidalar, süni şirinləşdiricilər, spirt, kofein kimi) baş ağrısını tetikləyə bilər.

Digər səbəblər: Sinüzit, göz yorğunluğu, diş problemləri, miqren və nadir hallarda beyin şişləri kimi vəziyyətlər də hamiləlikdə baş ağrısına səbəb ola bilər.

Hamiləlikdə baş ağrısı növləri

Hamiləlikdə görülən baş ağrıları adətən bunlardır:

Gərginlik tipli baş ağrısı: Başın hər iki tərəfində hiss edilir və sıxışdırıcı və ya lent bağlanmış kimi bir his olaraq təsvir edilir. Stress, narahatlıq, yorğunluq və əzələ gərginliyi ən yaygın səbəblərdir.

Miqren: Zonqlayıcı və birtərəfli ağrı ilə xarakterizə edilir və ürəkbulanma, qusma, işıq və səsə həssaslık kimi əlamətlərlə birlikdə görülə bilər. Hamiləlikdə miqren tutmaları azala və ya arta bilər.

Sinus baş ağrısı: Sinüzit səbəbi ilə əmələ gələn baş ağrısıdır. Alın, yanaqlar və göz ətrafında ağrı ilə xarakterizə edilir.

Hamiləlikdə baş ağrısı əlamətləri

Hamiləlikdə baş ağrısının əlamətləri səbəbinə və şiddətinə bağlı olaraq dəyişə bilər.

Lakin ən çox görülən əlamətlər bunlardır:

• Başın ön, yan və ya arxa hissəsində ağrı
• Zonqlayıcı, sıxışdırıcı və ya bıçaq saplanmış tərzində ağrı
• Yüngül, orta və ya şiddətli ağrı
• Davamlı və ya aralıqlı ağrı
• Ürəkbulanma və qusma
• İşıq və səsə həssaslık
• Başgicəllənməsi
• Görmə pozuntuları

Hamiləlikdə baş ağrısı müalicəsi

Hamiləlikdə baş ağrısı müalicəsində ilk məqsəd ağrını yüngülləşdirmək və gələcək ananın rahatlamasını təmin etməkdir.

Müalicə seçimləri olaraq bunları qeyd edə bilərik:

Həyat tərzi dəyişiklikləri:

Dincəlmə: Ağrı şiddətli olduqda dincəlmək və stressi azaltmaq vacibdir.

Yuxu: Kifayət qədər yuxu almaq ağrı eşiyini artırmağa və bədənin sağalma prosesini dəstəkləməyə kömək edə bilər.

İsti və ya soyuq kompres: Alın və ya boyun bölgəsinə isti və ya soyuq kompres tətbiq etmək ağrını yüngülləşdirə bilər.

Masaj: Baş, boyun və çiyin bölgəsinə yüngül masaj etmək əzələ gərginliyini azalda bilər.

Duruş: Düzgün duruş mövqeləri (otururkən, ayaqüstə durarkən və yeriyərkən) kürək və boyun ağrılarını azaltmağa kömək edə bilər.

İdman: Yüngül və orta şiddətli idmanlar (gəzinti, üzgüçülük, yoqa kimi) endorfin ifrazını artıraraq ağrını azaltmağa və əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırmağa kömək edə bilər.

Qidalanma: Balanslaşdırılmış və sağlam qidalanmaq qan şəkərini tənzimləməyə və dehidratasiyanı qarşısını almağa kömək edə bilər. Kofein və spirt istehlakını məhdudlaşdırın. Bəzi yeməklər (emal edilmiş qidalar, süni şirinləşdiricilər kimi) baş ağrısını tetikləyə bilər, buna görə də bu qidalardan qaçınmağa çalışın.

Dərman müalicəsi:

Ağrıkəsicilər: Hamiləlikdə dərman istifadə etməzdən əvvəl mütləq həkiminizə məsləhət görməlisiniz. Parasetamol hamiləlikdə istifadə edilə bilən ən təhlükəsiz ağrıkəsicidir.

Lakin həkiminizin tövsiyə etdiyi dozalarda istifadə etməyiniz vacibdir. Bəzi hallarda həkiminiz digər ağrıkəsiciləri və ya miqren dərmanları təyin edə bilər.

Hamiləlikdə baş ağrısından qorunma

Hamiləlikdə baş ağrısının qarşısını almaq və ya tezliyini azaltmaq üçün aşağıdakı tövsiyələrə əmal edə bilərsiniz:

Stress idarəetməsi: Stress baş ağrısının mühüm tetikləyicisidir. Yoqa, meditasiya, dərin nəfəs alma məşqləri kimi rahatlama texnikalarından istifadə edərək stresinizi idarə etməyi öyrənin.

Müntəzəm yuxu: Yuxusuzluq baş ağrısını tetikləyə bilər. Hər gecə 7-8 saat yatmağa çalışın və müntəzəm yuxu rejimi qurun. Yatmazdan əvvəl kofein və spirt istehlakından qaçının.

Sağlam qidalanma: Balanslaşdırılmış və sağlam pəhriz tətbiq edin. Bol meyvə, tərəvəz, tam taxıllar və yağsız zülal mənbələri istehlak edin. Kofein və spirt istehlakını məhdudlaşdırın. Bəzi yeməklər (emal edilmiş qidalar, süni şirinləşdiricilər kimi) baş ağrısını tetikləyə bilər, buna görə də bu qidalardan qaçınmağa çalışın.

Müntəzəm idman: Müntəzəm idman etmək stressi azaltmağa və endorfin ifrazını artıraraq ağrını yüngülləşdirməyə kömək edə bilər. Hamiləliyiniz üçün uyğun olan idmanlar haqqında həkiminizə məsləhət görün.

Hidratasiya: Kifayət qədər maye almaq baş ağrısının qarşısını almağa kömək edə bilər. Gündə ən azı 8 stəkan su için.

Erqonomiya: Düzgün duruş mövqelərini tətbiq edin və erqonomik iş mühiti yaradın. Uzun müddət ayaqüstə durmaqdan və ya oturmaqdan qaçının.

Göz sağlamlığı: Göz yorğunluğunun qarşısını almaq üçün kompüter ekranına baxarkən fasilələr verin, göz məşqləri edin və lazım gələrsə eynək və ya lens istifadə edin.

Tez-tez Verilən Suallar

1. Hamiləlikdə baş ağrısı normaldırmı?

Bəli, hamiləlikdə baş ağrısı kifayət qədər yayqındır. Xüsusən ilk trimestrdə (ilk 3 ay) hormonal dəyişikliklər və qan həcmindəki artım səbəbi ilə baş ağrıları daha tez görülə bilər.

2. Hamiləlikdə baş ağrısı körpəyə zərər verirmi?

Hamiləlikdə yaşanan çox baş ağrısı körpəyə zərər vermir. Lakin şiddətli və ya davamlı baş ağrıları yaşayırsınızsa həkiminizə müraciət etməyiniz vacibdir.

3. Hamiləlikdə hansı ağrıkəsicilər təhlükəsizdir?

Hamiləlikdə dərman istifadə etməzdən əvvəl mütləq həkiminizə məsləhət görməlisiniz. Parasetamol hamiləlikdə istifadə edilə bilən ən təhlükəsiz ağrıkəsicidir. Lakin həkiminizin tövsiyə etdiyi dozalarda istifadə etməyiniz vacibdir.

4. Hamiləlikdə baş ağrısı nə vaxt təhlükəlidir?

Hamiləlikdə baş ağrısı aşağıdakı hallarda təhlükəli ola bilər və təcili tibbi yardım tələb edə bilər:

• Ani və şiddətli baş ağrısı
• Görmə pozuntuları, danışıq pozuntuğu, qol və ya ayaqlarda gücsüzlük kimi nevroloji əlamətlər
• Yüksək tansiyon və proteinuriya (sidikdə zülal) ilə birlikdə baş ağrısı (preeklampsi əlaməti ola bilər)
• Baş ağrısına qızdırma və boyun tutulması müşayiət edərsə (meninjit əlaməti ola bilər)

5. Hamiləlikdə baş ağrısı üçün hansı həkimə gedilməlidir?

Hamiləlikdə baş ağrısı şikayətləriniz üçün qadın doğum mütəxəssisinizə və ya nevroloqa müraciət edə bilərsiniz.

Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.