Beyin, bədənin ən vacib orqanlarından biri olan və bədəndəki kalorilərin təxminən 20%-ni istifadə edən bir orqandır. Bu səbəbdən gün ərzində zehni sağlamlığı qorumaq və konsentrasiyanı təmin etmək üçün qidalara ehtiyac duyula bilər.

İstehlak edilən qidalar beyin funksiyalarının inkişafını təmin edərək yaddaşın güclənməsinə kömək edir. Bunların yanında yaşlanma ilə birlikdə inkişaf edən mənfi təsirləri də yavaşlada bilər.

Tərkibində omeqa-3 yağ turşuları olan qidalar beyin hüceyrələrinin təmiri məsələsində də təsirlidir.

Beyin üçün faydalı qidalar nələrdir?

Beyin üçün faydalı qidalar, beynin sağlam inkişafına kömək edən, zehni və idrak funksiyalarının inkişafına təsir edən, yaddaşı gücləndirən və gün ərzində diqqəti cəmləməyi asanlaşdıran qidalardır.

Bu qidalar adətən antioksidant, omeqa-3 yağ turşuları, müxtəlif vitamin və minerallar ehtiva edə bilər. Beləliklə beyin hüceyrələrinin qorunması məqsədi ilə yaşlanmanın gətirdiyi təsirlərin azaldılması hədəflənir.

Beyin sağlamlığını qoruyan, zehni inkişaf etdirən və diqqəti cəmləməni təmin edən qidalar belə sıralana bilər:

• Omeqa-3 yağ turşuları ehtiva edən və beyin funksiyalarını inkişaf etdirən yağlı balıqlar
• Antioksidant ehtiva edən qara giləmeyvə
• Flavonoid və kafein sayəsində diqqəti artıran acı şokolad
• Omeqa-3 və E vitamini ehtiva edən qoz
• Folik turşu və K vitamini olan yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər
• Maqnezium, dəmir və sink olan balqabaq toxumu
• Kolin və B vitaminləri sayəsində yaddaşı və beyin fəaliyyətlərini gücləndirən yumurta
• C vitamini baxımından zəngin olan sitrus meyvələri
• Kafein ehtiva edən yaşıl çay

Beyin sağlamlığına faydalı olan bu qidalar, müntəzəm istehlak edildiyi halda beyin sağlamlığına əhəmiyyətli töhfələr verir və zehni inkişafın dəstəklənməsini təmin edir.

Beynə Faydalı və Diqqəti Cəmləməyi Asanlaşdıran Qidalar

Yağlı Balıqlar

Beyin orta hesabla 60%-i yağdan ibarətdir və bu yağın yarısından çoxu omeqa-3 yağ turşularından təşkil olunur. Beyin bu nöqtədə sinir hüceyrələrinin yaranması üçün omeqa-3-dən istifadə edir.

Bu yağlar şəxsin yaddaşı, diqqəti və öyrənməsi üçün lazım olan kimi görülür. Omeqa-3-lər yaşla birlikdə yaranən zehni geriləməni yavaşladaraq Alzheimer xəstəliyinin qarşısının alınmasına kömək edə bilər.

Beynə faydalı qidalar arasında yer alan yağlı balıqlar, zəngin omeqa-3 yağ turşusu mənbəyidir.

Yağlı balıqlar belə sıralana bilər:

• Qızılbalıq
• Alabalıq
• İstavrit
• Hamsi
• Ringa balığı
• Palamut
• Sardalya

Qara Giləmeyvə

Qara giləmeyvə, anti-iltihab və antioksidant tərkibi sayəsində beyin sağlamlığına müxtəlif təsirlər göstərir. Antioksidant ehtiva edən tünd rəngli meyvələr, beynin yaşlanmasını gecikdirərək oksidativ stress və iltihaba qarşı mübarizə aparır. Qara giləmeyvənin tərkibindəki antioksidantlar beyin hüceyrələrinin sağalmasına kömək edir. Bunun yanında flavonoidlər sayəsində də beyin hüceyrələrini qoruyaraq öyrənmə qabiliyyətinin artmasını təmin edir.

Acı Şokolad

Acı şokolad tərkibində olan flavonoidlər, kafein və teobromin kimi birləşmələr sayəsində beyin sağlamlığını dəstəkləyir. Flavonoidlər, beyindəki qan axınının artmasına diqqət yetirərək inkişafına töhfə verir. Bunların yanında yaddaş və öyrənmə funksiyalarını inkişaf etdirir. Acı şokoladın tərkibindəki antioksidantlar beyin hüceyrələrini sərbəst radikalların yol açdığı oksidativ stresə qarşı qorunmasında təsirli olur. Tərkibindəki kafein isə enerji və oyaq səviyyəsini artıraraq qısa müddətli zehni performansı yüksəldir.

Qoz

Qozun beynə olan faydaları, ehtiva etdiyi qida maddələri sayəsində kifayət qədər geniş olaraq bilinir. Xüsusilə qozun tərkibindəki omeqa-3 yağ turşuları beynin funksional inkişafı baxımından vacibdir. Beyin hüceyrələrinin quruluşunun qorunması təmin edilərkən sinir ötürülməsi də dəstəklənmiş olur. Beləliklə yaddaşda, diqqətdə, öyrənmədə və idrak funksiyalarında inkişaf ola bilər. Qozun beynə olan digər faydası isə hüceyrələri oksidativ stresə qarşı qoruyaraq yaşlanma prosesində idrak geriləməsini yavaşlatmasıdır. Eyni zamanda Alzheimer kimi xəstəliklərə qarşı qoruyucu təsir göstərir. Tərkibində yer alan mis və maqnezium sinir sistemi sağlamlığını da dəstəkləyərək qoruyur.

Yaşıl Yarpaqlı Tərəvəzlər

Yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, vitamin, mineral və antioksidantlar sayəsində beyin sağlamlığına töhfələr verir. Xüsusilə ispanaq, pazı və kələm kimi yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, folik turşu (B9 vitamini) zəngin olduğundan beyin funksiyalarını dəstəkləyir. Bunun yanında yaşlanmaya bağlı idrak geriləməyə qarşı qoruyucu təsiri mövcuddur. K vitamini ehtiva edən yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, sinir hüceyrələrinin arasındakı əlaqəni təmin edərək beyin hüceyrələrini qoruyur. Dəmir və maqnezium sayəsində isə zehni baxımdan oyaqlığı və konsentrasiyanı inkişaf etdirir. Yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, müntəzəm istehlak edildiyi halda beyin sağlamlığını qoruyaraq hüceyrələrin təmirində təsirli olur. Beyin sağlamlığına təsir edən yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər belə sıralana bilər:

• K, C vitamini və folik turşu ehtiva edən ispanaq
• Antioksidant baxımından zəngin olan pazı
• Qarankələm
• Kahı
• Roka
• Brokoli

Balqabaq Toxumu

Balqabaq toxumu tərkibindəki birləşmələr sayəsində beynə olan faydaları ilə bilinir. Maqnezium baxımından zəngin olan balqabaq toxumu, sinir hüceyrələrinin ötürülməsində vacib rol sahibidir. Beləliklə stress və narahatlıq azalaraq zehni sağlamlığın inkişafı təmin edilir. Sink və dəmir olan bir qida olduğundan idrak geriləmə və yaddaş problemlərinə qarşı istehlak edilə bilər.

Yumurta

Yumurta, tərkibində yer alan birləşmələr sayəsində beyin sağlamlığına töhfələr verir. Kolin baxımından zəngin olan yumurta, nörotransmitterin istehsalında istifadə edilərək şəxsin yaddaş və öyrənmə bacarıqlarının inkişafına töhfə verir. B6, B12 və folik turşu kimi B vitaminləri yumurtanın tərkibində yer alaraq yaşlanmaya bağlı olaraq görülən idrak geriləməsinin qarşısını alır. Yumurta eyni zamanda lutein və zeaksantin kimi antioksidant ehtiva etdiyindən bədəndəki oksidativ stresin azalmasına töhfə verir. Beynə olan digər faydası isə serotonin kimi nörotransmitterlərin istehsalını artıraraq, depressiya və narahatlıq riskini azaldır.

Sitrus Meyvələri

Limon, portağal və qreypfrut kimi sitrus meyvələri, tərkibindəki vitaminlər və antioksidant sayəsində beyin sağlamlığına töhfə verir. C vitamini baxımından zəngin olan bu qidalar beyni sərbəst radikallara qarşı qoruyaraq hüceyrələrin zərər görməsinin qarşısını alır. Beyində yaranan iltihab idrak funksiyalarının pozulmasına səbəb ola biləcəyindən anti-iltihab təsirinə sahib olan sitrus meyvələrini istehlak etmək beyin sağlamlığına yaxşı gəlir. Kortizol kimi stress hormonlarının səviyyəsinin tənzimlənməsini də təmin edən sitrus meyvələri, stress və narahatlıq səviyyələrini düşürərək zehni rahatlıq təmin edir.

Yaşıl Çay

Yaşıl çay, beyin funksiyalarının artmasına kömək edərək oyaqlığı dəstəkləyən bir quruluşa sahibdir. Yaddaşın inkişafını təmin edərək diqqətin yaxşılaşmasına kömək edir. Beyni zehni baxımdan geriləməsinin qarşısını alan təsirinə sahib olan yaşıl çay, polifenollər və antioksidantlar baxımından da zəngin olaraq bilinir.

Beyin üçün faydalı idman növləri

Beyin sağlamlığını dəstəkləyən idman növlərindən istifadə edərək zehni funksiyaları gücləndirmək mümkündür. Bunun üçün qaçış, gəzmə, velosiped sürmə və üzmə kimi aerobik fəaliyyətlərdən istifadə etmək lazımdır.

Beyin axınının artmasını təmin edərək sinir hüceyrələrinin böyüməsinə kömək edir.

Beyin üçün faydalı idman növləri belə sıralana bilər:

• Yoqa, bədənin çevikliyini artırmanın yanı sıra şəxsin zehni rahatlığını da təmin edir.
• Meditasiya, zehni sakitləşdirərək və diqqəti inkişaf etdirir.
• Tapmaca, sudoku, şahmat kimi zehni idman növləri, beyin sağlamlığının qorunmasında da təsirlidir.

Tez-tez Verilən Suallar

Beyin üçün ən yaxşı yemək nədir?

Beyin sağlamlığı üçün omeqa-3 yağ turşuları ehtiva edən yağlı balıqlardan, qoz, sitrus meyvələrindən və balqabaq toxumundan istifadə etmək lazımdır. Ən yaxşı yemək isə antioksidant ehtiva edənlərdir.

İmtahandan əvvəl beyin üçün fayladı qida nədir?

İmtahandan əvvəl diqqəti cəmləməyi asanlaşdırmaq və beyin funksiyalarının inkişafına töhfə vermək üçün acı şokolad və yaşıl çay istehlak etmək lazım ola bilər.

Beyin üçün ən yaxşı vitamin hansıdır?

Beyin sağlamlığı üçün ən yaxşı vitamin B vitamini olaraq bilinir. Bu vitamin növü yaddaş və idrak inkişaf üçün kifayət qədər təsirlidir. İmmunitet sistemini gücləndirərək qansızlığın qarşısının alınmasını təmin edir.

Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.